Tombak Alem veya kısaca “alem”, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan bir sancak veya bayrak süsüdür. Türkçe kökenli olan “alem” kelimesi, “bayrak” anlamına gelir ve “tombak alem” terimi, bayrağın tepesine yerleştirilen süslemenin maddesini ve biçimini ifade eder.
Tombak alem, bir çubuğa takılan veya üzerine takılarak bayrağın tepesinde yer alan dekoratif bir süslemedir. Genellikle kılıç biçiminde yapılmış olan bu süslemeler, altın veya gümüş ipliklerle işlenir ve bazen değerli taşlar veya boncuklarla süslenir. Ayrıca, alem üzerinde Osmanlı tuğraları, tuğrakeşler, ay yıldız, lale motifleri gibi semboller de bulunurdu.
Osmanlı İmparatorluğu’nda, alemler özellikle askeri birliklerin veya devlet dairelerinin sancaklarına takılırdı. Alemler, bir birlik veya devletin itibarını ve otoritesini simgelerdi ve savaşta birliklerin önünde gönder olarak taşınırdı. Alemler, savaş meydanlarında ve zafer kutlamalarında da kullanılırdı.
Tombak alem, Osmanlı sanat ve zanaatında önemli bir yer tutar ve süsleme sanatı açısından değerli eserlerdendir. Günümüzde, tarihi müzelerde veya özel koleksiyonlarda Osmanlı dönemine ait alem örnekleri sergilenmektedir. Bu eserler, Osmanlı İmparatorluğu’nun sanatsal ve kültürel mirasını anlamak ve değerlendirmek için önemli bir kaynaktır.